Lễ hội xuống đồng Sapa thường diễn ra vào đầu xuân thu hút rất đông đảo du khách thập phương đến tham quan nhằm tìm hiểu thêm nét đặc sắc của nền văn hóa vùng cao. Lễ hội náo nhiệt với phần lễ và phần hội mang đến những trải nghiệm mới mẻ và góc nhìn đa chiều về bản sắc riêng biệt của các dân tộc vùng cao Tây Bắc.
Xem thêm: Top 9 khách sạn 3 sao Sapa gần trung tâm
Ý nghĩa của lễ hội xuống đồng Sapa
Lễ Hội xuống đồng Sapa hay thường được gọi là lễ hội Lồng Tồng là một lễ hội của người dân tộc Tày. Lễ hội được tổ chức nhằm cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cây cối tốt tươi và cuộc sống của dân làng được hạnh phúc, ấm no.
Lễ hội được tổ chức vào đầu xuân thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách gần xa đến tham dự, chung vui và khám phá nét đặc sắc trong nền văn hóa lễ hội của các dân tộc núi rừng Tây Bắc.
Thời gian tổ chức lễ hội xuống đồng Sapa
Tùy thuộc vào từng vùng mà lễ hội được tổ chức vào các ngày khác nhau. Thế nhưng tễ hội xuống đồng đầu xuân của các đồng bào vùng Tây Bắc thường khai hội sáng ngày mồng 8 Tết với phần lễ khá long trọng. Sau đó tiếp đến phần hội cùng nhiều màn biểu diễn văn nghệ đặc sắc, các hoạt động, trò chơi thú vị.
Xem thêm: Đừng quên thưởng thức các loại bánh đặc sản sapa khi đi du lịch
Chuẩn bị cho lễ xuống đồng
Hội roóng poọc hay còn gọi là lễ hội xuống đồng Sapa. Theo quan niệm của người Giáy đây chính là lễ hội để kết thúc một tháng vui chơi (tháng Tết).
Song song để mở đầu cho năm mới lao động và trong tư tưởng của người Giấy, đây còn là lễ cúng thần cai quản địa bàn để thần phù hộ cho ngô lúa tốt tươi, chăn nuôi tăng trưởng, xóm làng bình yên, mọi người khoẻ mạnh.
Người Giáy quan niệm: Trời là cao nhất, trời sinh ra toàn bộ lành, dữ, xấu, tốt; ”tiên” cũng ở trên trời, thế nhưng ”tiên” trọng điểm làm ra đều tốt, lành. ”Thần” là ở trần gian, người trực tiếp tạo ra những điều lành dữ, tốt, xấu.
Do đó lễ cúng thần trong ngày hội roóng poọc cũng là cúng cả trời, cả ”tiên”, cả ”thần”. Hội roóng poọc vừa là vui chơi, lại vừa là cầu trời đất, thần thánh phù hộ cho sản xuất, cho cuộc sống của làng bình yên.
Lễ hội xảy ra vào ngày Thìn tháng Giêng âm lịch hàng năm. Tuy vốn dĩ là lễ hội dân tộc truyền thống của người Giáy ở Tả Van, thế nhưng nhiều năm nay đã lan tỏa, trở thành lễ hội chung của cả vùng thung lũng Mường Hoa.
Để chuẩn bị cho lễ hội, các chức sắc trong làng đến nhà chủ làng để cùng chuẩn bị các đồ cúng thần, câu treo vòng mặt trời (vòng mặt trời được làm bằng tre vót nhọn & uốn vòng tròn, sau đó dán giấy xanh, đỏ, vàng, và cắt mặt trời bằng giấy đỏ, mặt trăng bằng giấy vàng dán vào giữa vòng, sau đó cắt con âm dương dán lên mặt trăng. Vòng mặt trời còn có ba tua bằng hoa giấy xanh, đỏ, tím, vàng),…
Lễ hội Xuống đồng Sa Pa – tỉnh thành Lào Cai
Phần lễ
Phần lễ được bắt đầu từ tục rước đất, rước nước. Đoàn rước bao giờ cũng đi từ rất sớm khi trời còn chưa rõ mặt người. Trong đoàn gồm có: thầy cúng, đội trống, đội khèn, hai đôi nam nữ chưa vợ chưa chồng khiêng kiệu rước. Kiệu rước được trang trí sặc sỡ nhiều mầu theo biểu tượng âm dương ngũ hành.
Tiên phong đoàn rước là thầy cúng, người được dân bản giao trách nhiệm là sứ giả để giao tiếp với thần linh, trên tay thầy cầm cây nêu biểu tượng của sự sinh sôi, nảy nở.
Đi sau là kiệu rước nước, nước được đựng trong hai ống bương to một ống bố & một ống mẹ. Tiếp đến là kiệu rước đất, đất thiêng được lấy từ trên núi cao gọi là đất mẹ.
Sau đấy là các mâm lễ để dâng các vị thần linh. Lễ vật gồm một mâm quả còn (bên trong các quả còn có đựng các hạt giống), mâm xôi 7 màu, bánh dày ngũ sắc & thủ lợn, gà luộc, hoa quả…
Đội chiêng trống đi hai bên thầy cúng nổi chiêng trống để thầy cúng giao linh với thần linh. Khi đoàn rước về đến địa điểm làm lễ hội xuống đồng Sapa, thầy cúng ra hiệu cho đội nhạc lễ tấu lên ba hồi kèn trống vang vọng cả núi rừng, trời đất, tiếp đó thầy cúng thực hiện nghi lề cúng.
Thầy khấn và phun nước làm phép để xua đuổi ma quỉ, xua đuổi điều không may, rồi thầy tung lộc (là các hạt giống) của thần linh cho dân bản.
Phần hội
Phần hội được bắt đầu bằng các điệu múa và các tiết mục văn nghệ dân gian đặc sắc của người Tày, người Dao.
Nhưng mà nổi bật nhất, vui nhất, nhiều người tham dự đặc biệt là những màn xoè, khi tiếng kèn trống vang lên các cô gái Tày mở đầu màn xoè với những động tác xoè duyên dáng, điệu nghệ mời mọi người tham dự, vòng xoè cứ rộng mãi đi đều trong tiếng kèn, tiếng trống dập dìu.
Khi các màn xoè kết thúc mọi người lại đổ tới khu chơi trò chơi. Các trò chơi ở đây đa phần là trò chơi dân gian. Đầu tiên là trò chơi ném còn, hai đôi nam thanh nữ tú được vinh dự ném quả còn đầu tiên, sau đó toàn bộ mọi người đều được tham gia.
Trò chơi ném còn được tiếp tục cho đến khi quả còn được ai đó ném qua vòng. Tiếp theo là các trò chơi như đẩy gậy, kéo co, đánh quay, đánh bóng, bịt mắt bắt dê, leo cột mỡ…
Lễ hội xuống đồng Sapa– Sa Pa tiếp thêm sinh lực mới cho người dân trong sản xuất & xây dựng, gìn giữ bản sắc văn hoá.
Lời kết
Lễ hội xuống đồng Sapa được tổ chức vào đầu mùa xuân như cột mốc đánh dấu một khởi đầu mới trong năm với nhiều dự định, mong muốn. Lễ hội vun vén cho đời sống tinh thần của người dân núi rừng Tây Bắc thêm mạnh mẽ với nhiều điều tốt lành, những ước mong về một mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no.
Kha My- Tổng hợp & chỉnh sửa
Tham khảo (mia.vn, dulichkhatvongviet.com, blog.mytour.vn)
